Menopauza to okres zmian nie tylko w ciele, ale również w psychice i relacjach. Spadek libido to jeden z najczęściej zgłaszanych problemów przez kobiety po 45. roku życia. Często towarzyszy mu suchość pochwy, spadek pewności siebie, zmęczenie i obniżone samopoczucie. Chociaż zmniejszone zainteresowanie seksem jest fizjologiczne, nie musi oznaczać rezygnacji z życia intymnego. Istnieją skuteczne sposoby, aby je odbudować – zarówno naturalne, jak i medyczne.

Dlaczego libido spada w okresie menopauzy?

Główną przyczyną jest spadek poziomu estrogenów i androgenów (zwłaszcza testosteronu), które regulują popęd płciowy, nawilżenie tkanek i ukrwienie narządów płciowych¹.

Najczęstsze fizjologiczne i psychiczne przyczyny obniżonego libido to:

• Suchość pochwy i bolesność przy stosunku (dyspareunia)
• Zaburzenia snu, zmęczenie, przewlekły stres
• Wahania nastroju, depresja, niepokój
• Negatywny obraz ciała, utrata pewności siebie
• Problemy w relacji partnerskiej lub brak wsparcia emocjonalnego

Niektóre kobiety zgłaszają też mniejsze odczuwanie przyjemności lub trudności z osiągnięciem orgazmu, co zniechęca do bliskości².

Jak przywrócić libido w okresie menopauzy?

1. Leczenie suchości pochwy i bolesnych stosunków

Suchość pochwy dotyczy nawet 50% kobiet po menopauzie i często pozostaje nieleczona³. Może znacznie wpływać na komfort współżycia.

Skuteczne rozwiązania:

• Lubrykanty na bazie wody lub silikonu – działają doraźnie, poprawiają komfort
• Nawilżacze dopochwowe (np. z kwasem hialuronowym) – działają długofalowo
• Miejscowe estrogeny (globulki, kremy, ringi dopochwowe) – odbudowują śluzówkę i przywracają elastyczność⁴

2. Terapia hormonalna (HTZ lub androgenowa)

U kobiet z silnym spadkiem libido, zwłaszcza tych po menopauzie chirurgicznej, można rozważyć terapię hormonalną.

• HTZ (estrogeny + progestagen) – poprawia nawilżenie, ukrwienie narządów płciowych i ogólne samopoczucie
• Testosteron w małych dawkach – może zwiększyć libido u kobiet z jego niedoborem, jednak wymaga indywidualnej kwalifikacji⁵

3. Wsparcie psychoseksualne i emocjonalne

• Psychoterapia indywidualna lub par – pomocna w przypadku napięć, traum lub trudności komunikacyjnych
• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – skuteczna w walce z negatywnym obrazem ciała i niskim poczuciem wartości
• Ćwiczenia uważności i medytacja – zwiększają kontakt z ciałem i obecność w chwili

4. Wzmacnianie więzi i komunikacji w związku

Otwartość w rozmowie o potrzebach i zmianach w ciele może zbliżyć partnerów. Wspólne poszukiwanie nowych form bliskości – masażu, dotyku, czasu bez presji – może przywrócić poczucie intymności i bezpieczeństwa⁶.

5. Aktywność fizyczna i zdrowy styl życia

• Ruch poprawia krążenie, dotlenia mózg i zwiększa poziom endorfin
• Regularne ćwiczenia wpływają pozytywnie na obraz ciała i samoocenę⁷
• Joga i pilates poprawiają elastyczność, świadomość ciała i napięcie mięśni dna miednicy

6. Naturalne wspomagacze libido

Niektóre zioła i suplementy mogą wspierać równowagę hormonalną i poprawiać libido:

• Maca (Lepidium meyenii) – korzeń stosowany w medycynie peruwiańskiej, może zwiększać popęd seksualny⁸
• Żeń-szeń koreański – działa adaptogennie i wspiera libido
• DHEA (dehydroepiandrosteron) – hormon prekursorowy, dostępny jako suplement w niektórych krajach; skuteczność umiarkowana
• L-arginina – aminokwas wspierający ukrwienie narządów płciowych

Przed zastosowaniem suplementów warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza przy chorobach przewlekłych.

Kiedy zgłosić się do specjalisty?

Warto skonsultować się z ginekologiem, seksuologiem lub psychoterapeutą, jeśli:

• Brak libido utrzymuje się przez wiele miesięcy i wpływa na relację
• Pojawia się bolesność podczas stosunku
• Spadek zainteresowania seksem wiąże się z depresją lub lękiem
• Pojawiają się problemy z obrazem własnego ciała

Podsumowanie

Spadek libido w okresie menopauzy jest zjawiskiem powszechnym, ale nie musi oznaczać końca życia seksualnego. Wręcz przeciwnie – wiele kobiet po 50. roku życia odkrywa nową jakość bliskości, gdy tylko przyjrzy się swoim potrzebom i zacznie wspierać ciało oraz emocje. Dbanie o intymność, relację i zdrowie hormonalne to inwestycja w pełnię kobiecości na nowym etapie życia.

Przypisy

• Davis SR et al. Managing menopause: biologic basis and evidence-based options. J Clin Endocrinol Metab. 2015.
• Dennerstein L et al. Sexuality and the menopause. J Psychosom Obstet Gynaecol. 2003.
• Nappi RE, Palacios S. Impact of vulvovaginal atrophy on sexual health. Climacteric. 2014.
• Bachmann G et al. Vaginal estrogen therapy for the treatment of atrophic vaginitis. Menopause. 2009.
• Wierman ME et al. Androgen therapy in women: a reappraisal. J Clin Endocrinol Metab. 2010.
• Brotto LA, Luria M. Sexual interest and desire in women. Can J Psychiatry. 2014.
• Ambler DR et al. Physical activity and sexuality in midlife women. J Womens Health. 2006.
• Gonzales GF et al. Effect of Lepidium meyenii (maca) on sexual desire in men and women. CNS Neurosci Ther. 2012.